Κορωνησία Άρτας, ένα νησάκι στον Αμβρακικό κόλπο

Η Κορωνησία είναι το νησάκι που βρίσκεται στο κέντρο του Αμβρακικού Κόλπου, στη λιμνοθάλασσα Λογαρού. Το νησί συνδέεται με την ξηρά με ένα μακρύ και στενό πέρασμα, μήκους 6,5 km. Τα Κορακόνησα είναι η συστάδα των νησίδων που βρίσκεται στα Ν. της Κορωνησίας, σχηματίζοντας τη λιμνοθάλασσα Σακουλέτσι.

ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

Ο Αμβρακικός Κόλπος, αποτελεί μια κλειστή εσωτερική θάλασσα που επικοινωνεί µε το Ιόνιο με ένα στενό δίαυλο στο Άκτιο. Ο κόλπος είναι ο μεγαλύτερος υγροβιότοπος της Ελλάδας. Πήρε το όνομά του από την αρχαία Αμβρακία, μια πόλη που ήταν κτισμένη στον ποταμό Άραχθο, στη θέση της σημερινής Άρτας. Το Εθνικό Πάρκο Αμβρακικού, που ιδρύθηκε στις 21-3-2008, ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000 και προστατεύεται από τη Συνθήκη Ramsar (Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού, https://www.amvrakikos.eu).

Ο Λούρος και ο Άραχθος είναι τα δυο μεγάλα ποτάμια που εκβάλουν στον κόλπο, σχηματίζοντας περισσότερες από 20 λιμνοθάλασσες.

Οι πιο γνωστές λιμνοθάλασσες είναι :

• Λιμνοθάλασσα Ροδιάς, στα ΒΔ. του Αμβρακικού Κόλπου. Είναι ένας βάλτος που τροφοδοτείται με γλυκό νερό από το Λούρο, που εκβάλει στον Αμβρακικό. Στο βάλτο της Ροδιάς απαντάται  μία από τις μεγαλύτερες συνεχόμενες ζώνες καλαμώνων στην Ελλάδα. Μέσα στη λάσπη του βάλτου τεμπελιάζουν νεροβούβαλοι.
• Λιμνοθάλασσες Τσουκαλιό και Λογαρού, είναι οι δύο μεγαλύτερες λιμνοθάλασσες της περιοχής, που διαχωρίζονται από τη θάλασσα με λουρονησίδες, στενές λωρίδες εδάφους.
• Λιμνοθάλασσα Τσοπέλι, το Δέλτα του Αράχθου, οι λιμνοθάλασσες Κόφτρα και Παλιομπούκα και η λιμνοθάλασσα Άγριλος, βρίσκονται στη Β. πλευρά του κόλπου.
• Λιμνοθάλασσες Κατάφουρκο, Μυρτάρι, Σαλτίνη, Μάζωμα, Βαθύ και η λίμνη Βουλκαριά, σχηματίζονται στα Α., Ν. και ΝΑ.

ΟΥΖΟΜΕΖΕΔΕΣ –  ΤΟΠΙΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ

• Στον Αμβρακικό Κόλπο έχουν καταγραφεί 33 είδη ψαριών, εκ των οποίων τα 15 αλιεύονται. Η αλίευση των ψαριών γίνεται με ιβάρια ή διβάρια, δηλαδή τα παραδοσιακά ιχθυοφράγματα που τοποθετούνται στις λιμνοθάλασσες (μέσο βάθος κόλπου 1,75 μ.).
• Ο Αμβρακικός φημίζεται για τα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά.

Τα ψάρια που αλιεύονται είναι : γαρίδα Αμβρακικού, γνωστή ως γάμπαρη, διάσημη διεθνώς, σαρδέλα Αμβρακικού, γνωστή ως «παπαλίνα», χέλι, κέφαλοι, κουτσοµούρες, γλώσσες, τσιπούρες, λαβράκια, γοβιοί, σπάροι, σαργοί, σαφρίδια,  γόπες, κυπρίνοι,  καλαµάρια, καραβίδες, σουπιές, µύδια, στρείδια, αχιβάδες, πίνες κλπ.

• Οι τοπικές γεύσεις είναι : γαρίδες τηγανιτές ή σουβλάκι, χέλι ψητό σε κεραμίδι ή στα κάρβουνα, σαρδέλα ή γαύρο στο φούρνο, με ντομάτα και σκόρδο, κέφαλος ή πετάλι (παστό φιλέτο κέφαλου) στα κάρβουνα, οστρακοειδή κλπ.
• Το αυγοτάραχο Αμβρακικού έχει μικρή παραγωγή αλλά εξαιρετική γεύση. Προέρχεται από το θηλυκό ψάρι κέφαλο που λέγεται μπάφα. Τα αυγά του θηλυκού ψαριού αφού αλατιστούν, με χοντρό αλάτι, και αποξηρανθούν σε σκιερό μέρος, στη συνέχεια κερώνονται με κερί μέλισσας.  Οι μπάφες έχουν αυγά από Ιούλιο – Οκτώβριο, και ψαρεύονται για το αυγοτάραχο, όταν τα αυγά είναι ώριμα, από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Το αυγοτάραχο είναι πλούσιο σε Ω3- πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνες κυρίως Ε, αλλά και Α, Β, C, σελήνιο, σίδηρο, ασβέστιο.
• Όλα τα παραπάνω μπορείτε να τα γευτείτε στις ταβέρνες της Κορωνησίας, «Μυρταριά ή ταβέρνα του Πατέντα», «Γαρ Οίδα», «Avra Fish», «Αλκυόνα», «mare mare», ουζερί, «Kyma Café»  κλπ.

ΚΟΡΩΝΗΣΙΑ –ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Η παραλία της Κορωνησίας βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον οικισμό, στα ΝΔ., και προς την πλευρά του όρμου Σαλαώρα (Παραλιακή Οδός Κορωνησίας). Έχει μήκος περίπου 1 Km και προστατεύεται από τους περισσότερους ανέμους, εκτός από τους Δ. – ΝΔ. Η ακτή είναι διαμορφωμένη από σπασμένα όστρακα και η θάλασσα είναι ρηχή, στην αρχή, και βαθαίνει σταδιακά. Δίπλα στην παραλία υπάρχει λιμανάκι για αλιευτικά σκάφη. Στα 500 μ. η πίσω από τη συγκεκριμένη παραλία υπάρχει μια μικρότερη, ιδανική για όσους κάνουν windsurf και kitesurf. Ο δρόμος που ενώνει τη Σαλαώρα με την Κορωνησία δημιουργεί κάποια σημεία για μπάνιο ανάμεσα στις πέτρες. Η περιοχή παραλία της Κορωνησίας είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, όπως και ο Αμβρακικός.

ΚΟΡΩΝΗΣΙΑ – ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

• Ναό της Παναγίας Κορωνησίας (1193) Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και είναι από τους παλιότερους ναούς της βυζαντινής Άρτας. Υπήρξε Μοναστήρι, από τον 10^ο αι., με μεγάλη ακµή κατά τον 15^ο -16^ο αι.,  όπου φιλοξενούσε πολλούς μοναχούς. Αποτελείται από τον  κύριο Ναό, το Νάρθηκα και τον Εξωνάρθηκα. O κύριος Ναός ανήκει στο σπάνιο τύπο των ημιεγγεγραμμένων σταυροειδών με τρούλο και είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου. Ξεχωρίζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο (19^ος ), με ανάγλυφες προστάσεις λουλουδιών και ζώων. Από το 1969 αποτελεί διατηρητέο μνημείο μεσοβυζαντινής περιόδου. Στην αυλή υπάρχει το παλιό πηγάδι (18^ου) απ’ όπου υδρευόταν η Μονή, καθώς και ερείπια από τα παλιά κελιά.

• Παρεκκλήσι του Οσίου Ονουφρίου από την Κορωνησία

Το παρεκκλήσι βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του Ναού της Παναγίας, όπου είναι και ο τάφος του. Πρόκειται για μια μικρή θολωτή βασιλική με όμορφες τοιχογραφίες στο εσωτερικό του.

Εδώ μόνασε ο Όσιος Ονούφριος, γι’ αυτό είναι ο προστάτης της Κορωνησίας. Γιορτάζει στις  12 Ιουνίου, με πανηγύρι.

• Κούλια Κορωνησίας (1860) Μικρό κάστρο, παλιό τουρκικό φυλάκιο-παρατηρητήριο, κτισμένο στο λόφο «Κούλια» Κορωνησίας. Πήρε το όνομά του από το τουρκικό «kulla», που σημαίνει κορυφή. Είναι ένα κυκλικό κτίσμα, άριστα διατηρημένο, που χρησιμεύει  ως Κέντρο Πολιτισμού. Διαθέτει αναγνωστική βιβλιοθήκη (τους καλοκαιρινούς μήνες), και χώρο για εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας κλπ. Το κτίσμα είναι δίδυμο με το οθωμανικό  Φρούριο της Λασκάρας ή «Κούλια»  της Λασκάρας (1860), που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου «Τουρκοβούνι» στη Λασκάρα Πρέβεζας.

• ΙΝ Αγίου Γεωργίου Κορωνησίας, ο ενοριακός ναός του νησιού

ΚΟΡΩΝΗΣΙΑ –ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

• Ψαράδικο Πανηγύρι. Παραδοσιακό πανηγύρι, κάτω από το Αυγουστιάτικο φεγγάρι, με χορό, τραγούδι και άφθονη ψητή σαρδέλα Αμβρακικού. Πληροφορίες  Δήμος Αρταίων, Πολιτιστικός Σύλλογος Κορωνησίας & Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Κορωνησιωτών.

ΚΟΡΩΝΗΣΙΑ – ΔΙΑΜΟΝΗ

• Koronisia Apartments, τηλ. : 26810 27481, 6946 226246
• Spyrou Apartments, τηλ. : 2681 024042
• Asterias, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τηλ. : 210 9017673, asterias-koronisia.gr 

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣΙΑΣ

• «Κολυμβητικός Διάπλους Αμβρακικού» Γίνεται κάθε χρόνο, τέλη Ιουλίου -αρχές Αυγούστου, από το Δήμο Αρταίων. Ο αγώνας είναι 11 km, ξεκινάει από τη Βόνιτσα και τερματίζει στην Κορωνησία. Παράλληλα με τον κολυμβητικό αγώνα, γίνονται διάφορες εκδηλώσεις όπως πεζοπορία, επίδειξη kite surfing, beach volley κλπ.
• Koronisia sprint triathlon. Γίνεται παράλληλα με τον Κολυμβητικό Διάπλου Αμβρακικού. Περιλαμβάνει κολύμβηση για 750 μ., στην συνέχεια ποδηλασία σε επίπεδη διαδρομή 20 km, και τέλος τρέξιμο σε άσφαλτο 5 km. Πληροφορίες  : Δήμος Αρταίων και Κέντρο Άθλησης και Αναψυχής Τζουμέρκων T.A.C, Tzoumerka Activities Center, περιοχή Άγναντα, τηλ. : 694 524 7715,  http://tac.com.gr
• Ποδηλατικός Αγώνας στη Λιμνοθάλασσα Λογαρού. Τον Οκτώβριο, στην Άρτα, με αφετηρία το λιμάνι Κορωνησίας, απόσταση 23 km
• Windsurf και kitesurf. Τον  Απρίλιο – Νοέμβριο, στην Κορωνησία. Πληροφορίες : Ναυτικός Όμιλος Κορωνησίας
• Birdwatching στον Αμβρακικό Κόλπο. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή του Αμβρακικού έχουν καταγραφεί 254 είδη πτηνών, από τα οποία τα 78 είδη εμφανίζονται σε όλη τη διάρκεια του έτους.  Από τα πτηνά της περιοχής 126 είδη αναφέρονται ως απειλούμενα, και προστατευόμενα στην Ε.Ε., ενώ 6 από αυτά που έχουν καταγραφεί απειλούνται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Αργυροπελεκάνος, είναι  το πουλί σύμβολο του Αμβρακικού, που απαντάται εδώ όλο το χρόνο, κυρίως στις λιµνοθάλασσες Τσουκαλιό και Λογαρού. Στον κόλπο βρίσκουν καταφύγιο ερωδιοί (λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς κλπ), φοινικόπτερα (φλαμίγκος), κορμοράνοι, κλπ, διάφορα είδη παπιών όπως η βαλτόπαπια, που αποτελεί το μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ελλάδα. Επιπλέον στους υγροτόπους ζει ένα υδρόβιο θηλαστικό, η βίδρα, ένα είδος που απειλείται με εξαφάνιση.

Στον Αμβρακικό εμφανίζονται επίσης  πολλά δελφίνια, η μεσογειακή φώκια monachus monachus, η θαλάσσια χελώνα caretta caretta κλπ. Πληροφορίες : Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού, https://www.amvrakikos.eu

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η Κορωνησία ανήκει στο Δήμο Αρταίων και απέχει από την Άρτα περίπου 23 km. Η πρόσβαση από Άρτα γίνεται από το χωριό Κωστακιοί και από την Επαρχιακή Οδό Άρτας-Κορωνησίας (Σαλαώρας). Από τη Σαλαώρα, μέσω ενός δρόμου που περνάει ανάμεσα από τις λιμνοθάλασσες (6,5 km), φτάνετε στην Κορωνησία. Η Υποθαλάσσια Σήραγγα Άκτιου –Πρέβεζας, που ενώνει τις 2 άκρες του Αμβρακικού, σας επιτρέπει να φτάσετε πολύ εύκολα στην περιοχή αυτή.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

• Δήμος Αρταίων, Σκουφά 96, Άρτα, τηλ. : 26813 62100, 26813 62101, www.arta.gr
• Λιμενικό Ταμείο Άρτας, τηλ. : 26813 62204
• ΚΤΕΛ Άρτας Αστικό, για δρομολόγια εντός του Νομού, καθημερινά 2 εκτελούνται 2 δρομολόγια Άρτα –Κορωνησία, εκτός από ΣΚ, τηλ. : 26810 28314
• ΚΤΕΛ Άρτας Υπεραστικό, Πλ. Κρυστάλλη Άρτα, καθημερινά δρομολόγια Αθήνα –Άρτα και αντίστροφα, τηλ. Άρτας : 26810 27348, 26810 27357, τηλ. Αθηνών: 210 5133139,  ktelartas.gr
• Ράδιο Ταξί Άρτας, τηλ. : 26810 78333, 26810 78332
• Αλιευτικός Συνεταιρισμός Κορωνησίας-Καλογερικού Αρτας, τηλ. : 26810 24005