Μονή Καλτεζών Ή Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών, Το Ιστορικό Μοναστήρι Της Πελοποννήσου

Χτισμένη σε ύψωμα, μέσα σε πεύκα και βελανιδιές, λίγο πιο έξω από το χωριό Καλτεζές Αρκαδίας (2,5 km) και 31 km Ν. της Τρίπολης, βρίσκεται μία από τις πιο ιστορικές μονές της Πελοποννήσου καθώς σε αυτή συστάθηκε η Α’ Πελοποννησιακή Γερουσία (1821-1823).

Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 η Μονή Καλτεζών, λόγω και της στρατηγικής της θέσης, χρησιμοποιήθηκε ως πυριταδαποθήκη ενώ ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διαμένει τακτικά εδώ. Λέγεται ότι όταν κάποτε οι Τούρκοι έφτασαν μέχρι την πόρτα του μοναστηριού προσευχήθηκε στον Άγιο Νικόλαο και τότε έπεσε χοντρό χαλάζι, οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή και εκείνος σώθηκε από θαύμα.

Στις 26 Μαϊου 1821, στη Μονή Καλτεζών, συγκεντρώθηκαν 37 περίπου πρόκριτοι (τοπικοί άρχοντες, οπλαρχηγοί και αρχιερείς της Πελοποννήσου) όπως οι Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Κανέλλος Δεληγιάννης, Πανάγος Δεληγιάννης, Ρήγας Παλαμίδης και οι Επίσκοποι Έλους Άνθιμος και Βρεσθένης Θεοδώρητος, και έκαναν τη Συνέλευση των Καλτεζών (20-26 Μαΐου 1821).

Στη συνέλευση αποφασίστηκε να συσταθεί η Α’ Πελοποννησιακή Γερουσία (1821-1823), που ήταν και η 1^η κεντρική διοίκηση του επαναστατημένου ελληνικού έθνους, με σκοπό τη διοικητική οργάνωση κάθε επαρχίας και χωριού της Πελοποννήσου (περιουσία, φορολογία). Ο Κολοκοτρώνης, ενώ παραβρέθηκε, δεν συνυπέγραψε το κοινό κείμενο καθώς διαφώνησε με το σκοπό της σύστασης (όχι στρατιωτικού αλλά διοικητικού χαρακτήρα). Όλα τα μέλη της Γερουσίας ορκίστηκαν στο Ευαγγέλιο το οποίο φυλάσσεται στη Μονή.

Έδρα της Γερουσίας, που είχε και δική της σφραγίδα, ορίστηκε η Στεμνίτσα, πρόεδρος ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και γραμματέας ο Ρήγας Παλαμίδης. Το Καταστατικό γνωστό ως Πράξις των Καλτεζών, με την ονομασία «Πατρίς», βρίσκεται στα αρχεία του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων. Η πρώτη πράξη της Γερουσίας έγινε στις 30 Μαΐου 1821 και αφορούσε στις ελλείψεις σε τρόφιμα και πολεμοφόδια των στρατευμάτων.

Η Α΄ Πελοποννησιακή Γερουσία καταργήθηκε μετά και τη σύσταση της Β΄ Εθνοσυνέλευσης Άργους ( 1823)

Η Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών ιδρύθηκε το 1696, μάλλον από τον Ηλία Λυρώνη ο οποίος είδε 3 φορές σε όραμα τον Άγιο Νικόλαο να του υποδεικνύει ένα σημείο όπου βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Παντάνασσας ή Παναγία Ευρέσεως, όπως λέγεται. Μετά το θαύμα της εύρεσης, ο Λυρώνης έγινε μοναχός με το όνομα Ανανίας και μόνασε εδώ, χτίζοντας αρχικά ένα μικρό κελί που εξελίχθηκε σε μοναστήρι.

Η Μονή πυρπολήθηκε το 1825 από τον Ιμπραήμ Πασά με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα κελιά, τα κειμήλια και τα αρχεία αυτής. Διασώθηκε η εικόνα της Παναγίας Ευρέσεως και το Ευαγγέλιο στο οποίο ορκίστηκε η Γερουσία, τα οποία θα δείτε στη Μονή όπως και μικρό τμήμα από το χέρι του Αγ. Νικολάου.

Η εικόνα της Παναγίας Ευρέσεως (1696) έχει στη μέση ένα χώρισμα, πάνω παραστάσεις από τη ζωή του Χριστού και κάτω πρόσωπα Αγίων και φυσικά της Παναγίας. Σύμφωνα με μαρτυρίες πιστών η εικόνα θεωρείται θαυματουργή καθώς έχει βοηθήσει πολλά άτεκνα ζευγάρια. Το 1838, με Βασιλικό Διάταγμα, η Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών κηρύσσεται Ιστορικό Μνημείο ενώ το 1846 διαλύεται, λόγω έλλειψης μοναχών.

Το 1921 η Μονή ξαναχτίζεται και αναγνωρίζεται ως γυναικεία. Από το 1925-1932 λειτουργούσε εντός της Μονής η Επαγγελματική Σχολή Θηλέων Υφαντικής – Οικοκυρικής. Το 1965 χτίστηκε το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, εκτός των τειχών, στο κοιμητήριο της αδελφότητας. Το 2020 η Μονή έκλεισε καθώς πέθανε και η τελευταία μοναχή.

Ο κυρίως ναός της Μονής είναι τύπου σταυροειδής με τρούλο ο οποίος στηρίζεται σε 6 χτιστές κολώνες. Όλες οι τοιχογραφίες του ναού είναι έργο της μοναχής Ειρήνης Κυριαζή, η οποία ζούσε στη Μονή.

Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών από τον Σεπτέμβριο του 2022 είναι αντρική κοινοβιακή με Ηγούμενο τον Αρχιμανδρίτη π. Γερμανό Μίχο και 2 μοναχούς και καθημερινά τελούνται όλες οι Ιερές Ακολουθίες.

Οι μοναχοί είναι πολύ φιλόξενοι και θα σας διηγηθούν την ιστορία της Μονής, πληροφορίες στο τηλ. :27910 23535 (εάν δεν απαντήσουν αμέσως σημαίνει ότι οι μοναχοί εκτελούν τα διακονήματά τους, καλύτερα να καλέστε απογευματινές ώρες).

Ανοιχτά χειμερινούς μήνες (Νοέμβριο –Απρίλιο) 8 π.μ. – 12 μεσημέρι και 4 μ.μ. – δύση του ήλιου και καλοκαιρινούς μήνες (Μάιος – Οκτώβριος) 8 π.μ. – 12 μεσημέρι και 5 μ.μ. – δύση του ήλιου ενώ κάθε Δευτέρα κλειστά.

Η Μονή γιορτάζει του Αγίου Νικολάου (6/12), Προφήτη Ηλία (20/7), Μεταμόρφωση του Σωτήρα (6/8), Αγίου Νεκταρίου (9/11), Ύψωσης του Σταυρού (14/9) και στις 26 Μαΐου στην Επέτειο της Εθνοσυνέλευσης, με λειτουργία και μνημόσυνο για τη Γερουσία.

Η 26^η Μαΐου θεωρείται τοπική γιορτή και ο εορτασμός μνήμης γίνεται πάντοτε Κυριακή (26 Μαΐου εάν είναι Κυριακή ή την 1^η Κυριακή μετά την 26^η Μαΐου), με τη συμμετοχή τοπικών παραγόντων από τη Δ.Ε. Βαλτετσίου του Δήμου Τρίπολης, στην οποία ανήκει διοικητικά.

ΜΟΝΗ ΚΑΛΤΕΖΩΝ – ΠΡΟΣΒΑΣΗ