Η Λέρος έχει τη δική της ιστορία – Leros

Η Λέρος ανήκει στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, στα Δωδεκάνησα και βρίσκεται ανάμεσα στην Κάλυμνο και τους Λειψούς. Στην αρχαιότητα η Λέρος, μαζί με την Κάλυμνο, ονομάζονταν νήσοι Καλύδνιαι ή Καλύνδια. Το όνομα Λέρος, εικάζεται ότι προέρχεται από το «λευρός», που σημαίνει λείος, ομαλός καθώς η Λέρος, σε αντίθεση με τη βραχώδη Κάλυμνο είναι σχεδόν επίπεδη. Η πρωτεύουσα του νησιού είναι η Αγία Μαρίνα όπου μαζί με τον Πλάτανο και το Παντέλι αποτελούν, έναν μεγάλο οικισμό, χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακό. Στην Αγία Μαρίνα υπάρχει η ομώνυμη εκκλησία, κτισμένη το 1933, σταυροειδής με τρούλο, με επένδυση στην όψη από μαύρη πέτρα, από το νησί Λέβιθα και κόκκινες ψηφίδες, από την παραλία Κρυφό. Εδώ βρίσκεται και το 2^ο λιμάνι του νησιού, που χρησιμοποιείται εναλλακτικά, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες, με το κυρίως λιμάνι του Λακκίου.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

Η «Μάχη της Λέρου», έλαβε χώρα τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατά τη «Μάχη της Δωδεκανήσου». Ξεκίνησε στις 26 Σεπτεμβρίου 1943, με το βομβαρδισμό του νησιού, από τη γερμανική αεροπορία και κορυφώθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1943, με την απόβαση χερσαίων γερμανικών δυνάμεων. Μετά από μάχες 4 ημερών, στις 16 Νοεμβρίου 1943, η Λέρος καταλήφθηκε και η «Μάχη της Λέρου» κατέληξε με νίκη των δυνάμεων του Άξονα, η οποία ήταν και η τελευταία. Η Λέρος υπήρξε τόπος «εξορίας» πολιτικών κρατούμενων, την εποχή της απριλιανής δικτατορίας (1967-1974), στη θέση Παρθένι. Η Λέρος υπήρξε επίσης τόπος θεραπείας ψυχοπαθών ασθενών ή «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου», όπως γράφει σχετική μαρμάρινη επιγραφή (1957).

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Λακκί, αποτελεί το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι, μεγάλου βάθους, στη Μεσόγειο. Η αρχιτεκτονική των σπιτιών του, ξεπερνά τα νησιωτικά πρότυπα καθώς έχει πολλές ιταλικές επιρροές και πλήθος από art deco κτίρια.

Αξίζει να δείτε τη Δημοτική Αγορά, με το ρολόι – πύργο, το θρυλικό «Ξενοδοχείο Λέρος», (πρώην Albergo Roma, εδώ διέμεναν οι συγγενείς των Ιταλών στρατιωτικών), με το εφαπτόμενο κινηματοθέατρο ( Cinema e Teatro), το παλιό Ιταλικό Τελωνείο (νυν Αστυνομία), την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, (πρώην Αγίου Φραγκίσκου, του Ιταλού Αρχιτέκτονα Bernabiti Armando), το Ναυτικό Νοσοκομείο, το μεγάλο κτίριο της Ναυτικής Βάσης (βάση υδροπλάνων), το Caserma di Regina (Βασιλικός Στρατώνας) κλπ.

Εκκλησία Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου (10^ος αι.) στο Λακκί. Αρχικά ήταν τύπου τρίκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη αλλά αργότερα μετατράπηκε σε θολοσκέπαστη, βασιλική με τρούλο και σταυροθόλια (13^ος αι.).
Μπούρτζι ή Μπρούζι ή Κάστρο, στην Αγία Μαρίνα, ρωμαϊκής τεχνοτροπίας.

Κάστρο Παντελίου ή Κάστρο της Παναγίας, ονομάστηκε έτσι από το Ναό της Παναγίας του Κάστρου. Από χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Αλέξιου Ά Κομνηνού, μαθαίνουμε ότι κτίστηκε (11^ο αι.) από τον Όσιο Χριστόδουλο, που έκτισε και τη Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στην Πάτμο και είχε την ονομασία Κάστρο Παντελίου. Βρίσκεται στο λόφο Απιτύκη ή Πιτύκι, στο κέντρο του νησιού και είναι κτισμένο πάνω σε θεμέλια αρχαίας Ακρόπολης. Τη σημερινή του μορφή τη διαμόρφωσαν οι Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, μετά τους Βυζαντινούς του κτήτορες. Στο Κάστρο, μοναχός Δαμασκηνός, από τη Λέρο, δημιούργησε σχολείο (1726) ανυψώνοντας την παιδεία του νησιού, η οποία έπαψε να λειτουργεί στα μέσα του 19^ου αι.

Εκκλησία της Παναγίας ή Παναγία του Κάστρου, βρίσκεται στη Δ. πλευρά του Κάστρου Παντελίου και αποτελεί το σύμβολο της Λέρου. Αξίζει να δείτε την παλαιά εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας (728 μ.Χ.), με επένδυση από ασήμι, το εντυπωσιακό τέμπλο (1745), τον Επισκοπικό Θρόνο και τον Άμβωνα. Σήμερα αποτελεί προστάτιδα και ιερό προσκύνημα του νησιού και γιορτάζει στις 15 και 23 Αυγούστου.

Μέσα στο Κάστρο θα δείτε επίσης το Ναό της Αγίας Τριάδας, με απομεινάρια τοιχογραφιών (9^ου αι.), το Ναό του Αγίου Νικολάου και ένα μεσαιωνικό ναό, με μαρμάρινα απομεινάρια παλαιοχριστιανικών ναών και οικόσημα του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, που πρόσφατα αφιερώθηκε στον Άγνωστο Χριστιανό Μάρτυρα. Δίπλα στο Ναό της Παναγίας λειτουργεί το Εκκλησιαστικό Σκευοφυλάκιο Βυζαντινής Τέχνης, με εκκλησιαστικά κειμήλια, εικόνες κλπ.

Παναγία Καβουράδαινα, στον οικισμό Ξηρόκαμπο, 3,5 km από το Λακκί, θα υπάρχει ένα πολύ μικρό εκκλησάκι, μέσα στους βράχους. Η πρόσβαση γίνεται από πολλά σκαλοπάτια. Θα δείτε μια εικόνα της Παναγίας στην οποία απεικονίζεται ένα καβούρι να κρατάει στις δαγκάνες του την Παναγία.

Σύμφωνα με την παράδοση, ένας ψαράς την ώρα που τον δάγκωσε ένα καβούρι είδε μια εικόνα της Παναγίας απέναντι του, στα βράχια και την πήρε μαζί του. Την πήγε στην εκκλησία του χωριού, αλλά η εικόνα, την επόμενη μέρα, ξαναγύρισε πίσω στα βράχια. Τότε στη θέση αυτή χτίστηκε μια μικρή εκκλησία. Υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή, στην οποία δυο Καλύμνιοι ψαράδες την ώρα που ψάρευαν καβούρια, στο Διαπόρι της Λέρου είδαν στην επιφάνεια της θάλασσας να επιπλέει η εικόνα της Παναγίας. Την πήραν μαζί τους στην Κάλυμνο, αλλά μετά από πολλά όνειρα που είδαν, την επέστρεψαν στη Λέρο και έκτισαν το εκκλησάκι στο σημείο που ψάρευαν. Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου.

Τα εκκλησάκι της Παναγίας ενδείκνυται για γάμους και βαπτίσεις καθώς βρίσκεται σε ένα μαγευτικό τοπίο, πάνω στα βράχια και από κάτω η θάλασσα (Ιερά Μητρόπολη Λέρου, Καλύμνου & Αστυπάλαιας, τηλ. 2243022700).

Παρθένι, Β. του νησιού, στον όρμο Παρθενίου, μετά την Καμάρα. Το στρατόπεδο του οικισμού αποτέλεσε και ο τόπος εξορίας των πολιτικών κρατούμενων (περίπου 74.000), κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας (1967-1974).

Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990), ποιητής διεθνούς φήμης, βραβευμένος με το Βραβείο Ειρήνης «Λένιν», αριστερός, ενταγμένος στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, έμεινε εξόριστος, για ένα μικρό διάστημα, στο Παρθένι της Λέρου, κατά την απριλιανή δικτατορία. Εδώ στην εξορία (1968) έγραψε τα 16 από τα 18 τετράστιχα που μελοποίησε ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, στο Παρίσι (1971-1973), σε ένα δίσκο με τίτλο «18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας».

Μεταξύ άλλων εδώ γράφτηκε και το γνωστό σε όλους τετράστιχο :

«Κυκλαδινό κυκλάμινο,

στου βράχου τη σχισμάδα,

που βρήκες χρώματα κι ανθείς,

που μίσχο και σαλεύεις»

Σήμερα, στα κτίρια των κρατουμένων, στεγάζεται μια Μονάδα Στρατού.

Το Παρθένι διαθέτει μεγάλη μαρίνα σκαφών, ένα καρνάγιο και εδώ κοντά βρίσκεται και το αεροδρόμιο του νησιού.

Παναγία Κιουρά ή Ματρώνα (18^ου αι.), ίσως η μοναδική pop art αγιογράφηση στην Ελλάδα. Οι πολιτικοί κρατούμενοι του στρατοπέδου στο Παρθένι, Μανώλης Γλέζος, Κυριάκος Τσακίρης και Αντώνης Καραγιάννης είχαν την ιδέα της αγιογράφησης της ερειπωμένης παλαιάς εκκλησίας. Την υλοποίησαν, οι καλλιτέχνες – ζωγράφοι, Κ.Τσακίρης, Α. Καραγιάννης και Τζανατέας όπου φιλοτέχνησαν, υπό επιτήρηση, τα έργα του ναού, μέσα σε 8 μήνες (1969-1970). Στα χρόνια της μεταπολίτευσης κάποιοι ασβέστωσαν ορισμένες τοιχογραφίες αλλά το Υπουργείο Πολιτισμού, ανακήρυξε την εκκλησία, διατηρητέο μνημείο (2001) και ανέδειξε πάλι τις μοναδικές αυτές τοιχογραφίες. Η Αγία Ματρώνα, ήταν μια Οσία του 14^ου αι. μ.Χ.

Ιερό της Παρθένου «Ιοκαλλίδος», Β. του νησιού, δίπλα στο Παρθένι. Ερείπια αρχαίου ναού, κοντά στο Ναό του Αγίου Γεωργίου (14^ος αι.). Εδώ λατρευόταν η Ιοκαλλίς Παρθένος, η οποία ταυτίζεται με τη θεά Άρτεμη. Επίσης ο μύθος λέει ότι εδώ, στον μικρό όρμο, είχαν βρει καταφύγιο οι Μελεαγρίδες Όρνιθες, οι αδελφές του αδικοχαμένου Μελέαγρου, οι οποίες είχαν μεταμορφωθεί από τη θεά Άρτεμη σε πτηνά και θρηνούσαν γοερά και λυπημένα πάνω από τον τάφο του αδελφού τους.
Ιερά Μονή Αγίων Αγγέλων (1994) ή Ι.Μ. Κυρίας των Αγγέλων, βρίσκεται ΝΔ. του νησιού, στο δρόμο από το Λακκί προς Δρυμώνα. Εδώ μόνασε η γερόντισσα Γαβριηλία, η οποία οραματίστηκε και τη δημιουργία της Μονής. Η Ι.Μ. γιορτάζει στις 26 Μαρτίου και 6 Σεπτεμβρίου. Δίπλα στη Ι.Μ. υπάρχει μια από τις πιο παλαιές εκκλησίες του νησιού, ο Άγιος Πέτρος. Λίγο πιο κάτω από το μοναστήρι θα δείτε το εκκλησάκι της Παναγίας Γουρλομάτας (14^ος αι.).
Έπαυλη Τσιγαδά Πασά(1884), η εξοχική κατοικία ενός πλούσιου Λέριου, που υπήρξε πρόεδρος της κοινότητας των Ελλήνων του Καϊρου.
Άγιος Ισίδωρος (14^ου αι.), το εκκλησάκι που βρίσκεται σχεδόν μέσα στη θάλασσα, στον Μερικιά, στον όρμο της Κόκκαλης. Εδώ γίνονται τα καλοκαίρια οι περισσότεροι γάμοι και βαπτίσεις του νησιού.

Βασιλικές Τεχνικές Σχολές, πρώην βάση του Βασιλικού Ναυτικού και τόπος εξορίας των πολιτικών κρατούμενων. Στην περιοχή Αϊ Γιώργης, οι Ιταλοί (1930) έφτιαξαν 3 κτίρια, ως διοικητήρια. Το 1949 εγκαινιάστηκε η νέα χρήση των κτιρίων, ως Βασιλικές Τεχνικές Σχολές. Την εποχή, της απριλιανής δικτατορίας και μέχρι το 1970, τα κτίρια αποτέλεσαν τόπο εξορίας και μετά το 1970 το Ναυτικό, παρέδωσε τα κτίρια στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Λέρου, αλλά τελικά δε χρησιμοποιήθηκαν ποτέ για αυτό το σκοπό. Από τότε παραμένουν έτσι μέχρι σήμερα.
Πύργος Μπελλένη (1903), στην Άλιντα, ένα κτίσμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά στοιχεία. Εδώ στεγάζεται το Ιστορικό & Λαογραφικό Μουσείο του νησιού, με έργα του πολιτικού κρατούμενου, καλλιτέχνη Κυριάκου Τσακίρη, ο ίδιος που φιλοτέχνησε μαζί με τους άλλους συγκρατούμενους, την Αγία Κιουρά. Θα δείτε επίσης μερικά αντικείμενα του πιανίστα Γιώργου Θέμελη, το εξώφυλλο από τη Συνθήκη των Σεβρών, το ρολόι από το θρυλικό αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα», σταματημένο στις 10.15 μμ, την ώρα που βυθιζόταν από τα γερμανικά αντιτορπιλικά (26-9-1943) κ.ά.

Μνημείο Πεσόντων, του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα».
Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίας Μαρίνας, στεγάζεται στην Αστική Σχολή Λέρου (1882). Θα δείτε πολλά ευρήματα από ανασκαφές στο νησί.

Πολεμικό Μουσείο – Τούνελ, στη Μερικιά. Μέσα σε ένα αναστυλωμένο Τούνελ, θα δείτε εκθέματα που βρέθηκαν διάσπαρτα στο νησί από τη «Μάχη της Λέρου». Στο τέλος του Τούνελ, υπάρχει ένας μικρός όπου προβάλλεται ταινία μικρού μήκους, με την ιστορία της Μάχης της Λέρου.
Αγία Κυριακή, το μικρό νησί στον όρμο Παντέλι, με το ομώνυμο εκκλησάκι. Κτίστηκε το 1950 και μπορείτε να φτάσετε με βάρκα (περίπου 20 λεπτά διαδρομή).

Όρος Σκουμπάρδα, Ν. της Λέρου, γεμάτο από ιταλικές πυροβολαρχίες που λέγεται ότι ενέπνευσαν τον Allister MacLean, συγγραφέα του βιβλίου «Τα Κανόνια του Ναβαρόνε».

ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Οι παραλίες στα Δ. του νησιού, στον όρμο Παντέλι, είναι :

παραλία Παντέλι, διάσημη και πολύ δημοφιλής παραλία, στον ομώνυμο οικισμό. Άμμος με ψιλό βοτσαλάκι, οργανωμένη, γεμάτη εστιατόρια, καφέ και καταστήματα για αγορές.

παραλία Βουρλίδια, με το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Πεντακάθαρα νερά, αμμώδης αλλά και βράχια, ιδανική για ψάρεμα. Η πρόσβαση γίνεται με σκάφος ή με το δικό σας αυτοκίνητο, στο δρόμο από Λακκί στα δεξιά της από τη στροφή της θέσης Άγκυρα.
παραλία Βρομόλιθος, πολύ δημοφιλής παραλία. Έχει ψιλό βοτσαλάκι, πεντακάθαρα νερά, αρμυρίκια, οργανωμένη, με το Cafe Del Mar αλλά και εστιατόρια για φαγητό.

Οι παραλίες ΒΔ. του νησιού, στον όρμο Άλιντα, είναι :

παραλία Αγία Μαρίνα, στενόμακρη παραλία, αμμώδης με ρηχά νερά. Την προτιμούν οικογένειες γιατί βρίσκεται κοντά στα περισσότερα ενοικιαζόμενα καταλύματα.
παραλία Άλιντα, η πιο δημοφιλής παραλία του νησιού, στενόμακρη, αμμώδης. Προστατεύεται από Ν. και ΝΑ. ανέμους και μπορείτε να δέσετε άνετα το σκάφος σας.

παραλία Παναγιές, μικρή, ήσυχη παραλία κοντά στα Άλιντα. Αμμώδης, προφυλαγμένη από τους ανέμους, με καντίνα για τα απαραίτητα.
παραλία Κριθώνι, μικρός παραθαλάσσιος οικισμός, με μικρό μόλο, ανάμεσα στην Αγία Μαρίνα και τα Άλιντα. Είναι στενόμακρη, αμμώδης, με ρηχά νερά, οργανωμένη, με αρμυρίκια. Πολύ κοντά θα δείτε ένα παλαιό αρχοντικό, το «Πατριαρχείο», όπου στην αυλή του υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Σωφρονίου. Ονομάζεται έτσι καθώς εδώ κάποτε φιλοξενούσαν τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, Σωφρόνιο.

παραλία Δυο Λισκάρια, μικρή, αμμώδης παραλία, με αρμυρίκια, οργανωμένη. Η πρόσβαση γίνεται μετά τις Παναγιές, στα Άλιντα. Υπάρχουν καφέ και εστιατόρια.

παραλία Κρυφός, απομονωμένη, καθώς η πρόσβαση γίνεται είτε με δικό σας σκάφος, είτε με τα πόδια από τις Παναγιές, μετά τα Άλιντα. Εδώ υπάρχει σπηλιά που αναβλύζει γλυκό νερό.

Οι παραλίες στα Β. του νησιού, στον όρμο Μπλεφούτι, είναι :

παραλία Βάγια, απομονωμένη, με ψιλό βοτσαλάκι και ωραία πράσινα βαθιά νερά. Η πρόσβαση γίνεται μόνο με σκάφος ή μετά από πολύωρη πεζοπορία.
παραλία Τσιλόνερο, ήσυχη, μικρή παραλία.
παραλία Αγίου Νικολάου, με το ομώνυμο ξωκλήσι.

παραλία Μπλεφούτι ή Μπλεφούτης, στενόμακρη μεγάλη παραλία. Αμμώδης παραλία, οικογενειακή, με πολλά αρμυρίκια για σκιά και κεφέ-εστιατόρια. Διαθέτει προβλήτα για να δέσετε το σκάφος σας αλλά να ξέρετε ότι επηρεάζεται από Α. και ΝΑ. ανέμους.

παραλία στην Αγία Κιουρά, μικρή αλλά πανέμορφη παραλία, με άμμο και βότσαλο. Η πρόσβαση γίνεται από χωματόδρομο, από την ομώνυμη εκκλησία.

Οι παραλίες στα Α. του νησιού, στον όρμο Κόκκαλης, είναι :

παραλία Κόκκαλης, στο εκκλησάκι του Αγίου Ισίδωρου.
παραλία Γούρνα, στον ομώνυμο κόλπο, αμμώδης, με ρηχά νερά, οργανωμένη, με καφέ και εστιατόρια.

παραλία Δρυμώνας, για μπάνιο και ούζο με ψαρομεζέδες στα ταβερνάκια του οικισμού.

Οι παραλίες στα ΝΑ. και Ν. του νησιού, στον όρμο Λακκίου και Ξηροκάμπου, είναι :

παραλία Άγιος Σπυρίδωνας, άμμος και βότσαλο, αρμυρίκια για σκιά και ένα ναυαγισμένο πλοίο στην άκρη της
παραλία Μερικιά, στενόμακρη παραλία, με βότσαλο, αρμυρίκια και καφέ-εστιατόριο. Εδώ υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ζαχαρία (14^ος αι.)

παραλία Κουλούκι, δίπλα στο Λακκί, με εύκολη πρόσβαση. Αποτελείται από 3 συνεχόμενους ορμίσκους. Αμμώδης, πευκόφυτη, οικογενειακή, με καφέ-εστιατόριο.
παραλία Ξηρόκαμπος, στα Ν. του νησιού, στον ομώνυμο οικισμό, με το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου. Είναι μια πολύ όμορφη παραλία, αμμώδης, με πολλά αρμυρίκια για σκιά. Ενδείκνυται για ψάρεμα, καταδύσεις και εξερεύνηση του βυθού καθώς εδώ λειτουργεί Σχολή Εκπαίδευσης Αυτοδυτών.

παραλία Καβουράδαινας, απομονωμένη, ήσυχη, βραχώδης, ιδανική για ψάρεμα.

ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ – ΕΘΙΜΑ

Γιορτή του Κλύδωνα, στη γιορτή του Αϊ Γιάννη του Προδρόμου, από την παραμονή 23 Ιουνίου, καίνε τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς.
Γιορτή του Αλωνάρη, τον Αύγουστο, στη παραλία της Γούρνας και στο χώρο του παλιού αλωνιού, που υπάρχει εδώ. Γίνεται αναπαράσταση του αλωνίσματος, με ένα άλογο, μέσα στο αλώνι, να σέρνει ένα κάρο φορτωμένο στάχυα και στη συνέχεια να ακολουθεί γλέντι, με παραδοσιακή μουσική, χορό και αρκετό κρασί.
Μπουλαφέντια, οργανώνονται τον Αύγουστο από το Δημοτικό Οργανισμό Νεολαίας και Άθλησης, στη μνήμη του ντόπιου καρδιοχειρουργού Μπουλαφέντη. Με αγώνες ανώμαλου δρόμου και ποδοσφαίρου.
Μέρες Μνήμης και Δημοκρατίας, Διεθνές Συμπόσιο υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων δημόσιων φορέων. Σκοπός του η ανάδειξη της Λέρου, ως Τόπος Προβληματισμού, σε διεθνές επίπεδο.
Γιορτή Αγίας Μαρίνας, 17 Ιουλίου. Το πανηγύρι είναι διήμερο και ξεκινάει από την παραμονή 16 και ολοκληρώνεται στις 17 Ιουλίου.
Πανηγύρι Παναγίας του Κάστρου, πολιούχου του νησιού, στον Πλάτανο. Γίνεται στη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, 15 Αυγούστου, με το γλέντι να ξεκινάει από την παραμονή.
Γιορτή Αγίου Φανουρίου, στον Ξηρόκαμπο, 27 Αυγούστου, με αναπαράσταση του πατήματος των σταφυλιών
Γιορτή Αγίας Κυριακής, στο ομώνυμο νησάκι, 7 Ιουλίου.
Γιορτή της Τράτας – Ψαρά, στο Παντέλι. Η ψαριά από την τράτα, γεμάτη μαρίδες, ψήνεται στην πλατεία του χωριού και προσφέρεται δωρεάν στους επισκέπτες μαζί με κρασί. Στη συνέχεια ακολουθεί γλέντι με ζωντανή, παραδοσιακή μουσική και χορός.
Ναυταθλητικοί Αγώνες, στα Άλιντα, το 1^ο δεκαήμερο του Αυγούστου, με αγώνες και μουσικές βραδιές.
Γιορτή Κρασιού –Αμπελουργού, κάθε Αύγουστο, με πολύ κρασί, παραδοσιακή μουσική και χορός.
Φεστιβάλ Λέρικης Κουζίνας ή Γιορτή Δρυμώνας, τον Αύγουστο, με τοπικούς μεζέδες, πολύ κρασί και χορός.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Με δικό σας σκάφος στο νησάκι Αγία Κυριακή, απέναντι στη βραχονησίδα Πηγιανούσα, για μπάνιο και ψάρεμα.

Το ιδιωτικό σκάφος Μπαρμπαρόσα, ξεκινάει από την Αγία Μαρίνα για εκδρομές στις βραχονησίδες Β. της Λέρου, Ασπρονήσια, Τηγανάκια και στα νησιά Μαράθι και Λειψοί. Το σκάφος στη διαδρομή θα σας προσφέρει μεζέδες του νησιού και ούζο, εντελώς δωρεάν και θα έχετε το χρόνο να κολυμπήσετε και να φάτε στα νησάκια, Μαράθι και Λειψούς.

Βραχονησίδα Αρχάγγελος, Β. του νησιού. Αν έχετε δικό σας σκάφος, μπορείτε να πάτε σε αυτή τη βραχονησίδα, που έχει χαρακτηριστεί ως «ιδιαίτερου φυσικού κάλους» και διαθέτει 3 υπέροχες παραλίες.Η 1^η παραλία έχει ένα μικρό μόλο, για να δέσετε και μια ταβέρνα για να φάτε, η 2^η παραλία είναι πιο μικρή, ήσυχη, αμμώδης και η 3^η, επίσης ήσυχη, έχει ένα ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου και κάτι ερείπια από ιταλικά παρατηρητήρια.
Βραχονησίδες Φαραδονήσια ή Φάριος, ΒΔ. του νησιού. Δεν έχουν αμμουδιές αλλά αν έχετε σκάφος μπορείτε να δέσετε αρόδο και να απολαύσετε τις βουτιές σας.
Βραχονησίδα Τρυπητή, Β., πήρε το όνομά του από μια φυσική τρύπα που υπάρχει στο μέσο του νησιού. Μπορείτε να δέσετε αρόδο και να κάνετε τις βουτιές σας στα πεντακάθαρα νερά, με προσοχή γιατί υπάρχουν ξέρες.
Βραχονησίδα Πεταλίδι, Β. του νησιού.
Βραχονησίδα Στρογγυλό ή Στρογγύλη, στον όρμο Μπλεφούτι, τίποτα το αξιόλογο παρά μόνο ένα βυθισμένο πλοίο στο βυθό, σε βάθος 6 μ.
Βραχονησίδα Βελόνα, Ν. του νησιού, απέναντι από το ακρωτήριο Διαπόρι.
Βραχονησίδες Γλαρονήσια, Ν., υπάρχουν το Μικρό και Μεγάλο Γλαρονήσι. Προσοχή, ανάμεσα στα δυο νησάκια γιατί υπάρχουν ξέρες.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Πεζοπορία, σε μονοπάτια με σήμανση από το Δήμο Λέρου ή μη. Για παράδειγμα η Διαδρομή από τον κεντρικό οικισμό Πλάτανος μέχρι το Κάστρο της Παναγίας, από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, έχει σήμανση και διαρκεί περίπου 30 λεπτά.

Μια αξιόλογη διαδρομή είναι από το εκκλησάκι της Παναγίας Καβουράδαινας προς το ακρωτήριο Διαπόρι (1,3 km). Το περπάτημα γίνεται από βατό χωματόδρομο με θέα τον κόλπο Ξηρόμερου και την Κάλυμνο. Δεν υπάρχει σήμανση του μονοπατιού, αλλά στο τέλος θα βρείτε ένα κιόσκι του Δήμου για να ξαποστάσετε (διάρκεια περίπου, 30 λεπτά).

Καταδύσεις και εξερεύνηση του βυθού, από έμπειρη ομάδα δυτών (πληροφορίες Κώστας Κουβάς, τηλ. 22470.24590, 6937515125, www.lerosactive.com).

ΔΙΑΜΟΝΗ – ΦΑΓΗΤΟ- ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Για τη διαμονή σας στη Λέρο μπορείτε να βρείτε πολλά καταλύματα, ενδεικτικά σας αναφέρουμε τα :

BIANCO Boutique Hotel, Λακκί, τηλ. : 2247022460, www.biancohotel.gr

Saraya Resort, Άλιντα, τηλ. : 2247022451, www.sarayaresort.com

Crithonis Paradise Hotel,4*, Κριθώνι, τηλ. : 2247025120, 2247025121, 2247025122, www.crithonisparadisehotel.gr

NEFELI Hotel,3*, Αγία Μαρίνα, τηλ. : 2247024611, 2247024710-1

Για τοπικές γεύσεις αξίζει να δοκιμάσετε τους ψαρομεζέδες της Λέρου, τους «κουκουβάδες» (μπαρμούνια με δενδρολίβανο και σταφίδες), κολιούς παστούς, πιττάκια με φάβα, τοπικά τυριά, όπως μυζήθρα κλπ. Από γλυκά, εκτός από γλυκά του κουταλιού και παραδοσιακά αμυγδαλωτά δοκιμάστε ξεροτήγανα με τοπικό θυμαρίσιο μέλι, «λαγγίτες» (δίπλες), πουγκιά, «σβίγγους» (λουκουμάδες) και το τοπικό ποτό «διασόγαλα»(σουμάδα).

Για φρούτο, να δοκιμάσετε το «γκαβάφα», ένα εξωτικό φρούτο, φερμένο από την Αίγυπτο που στην Ελλάδα καλλιεργείται μόνο στη Λέρο.

Για τη διασκέδασή σας θα βρείτε πολλά καφέ, μπαράκια και club, στο Παντέλι, τον Πλάτανο, την Αγία Μαρίνα, στο Λακκί, στα Άλιντα ή στον Βρομόλιθο, όπου θα κάνουν τις νύκτες σας αξέχαστες.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ

Από Πειραιά, το Blue Star Ferries, για Πάτμο, Λέρο, Κάλυμνο, Κω, Ρόδο (διάρκεια 10 ώρες) ή με ταχύπλοα, από τα νησιά Λειψοί, Σάμος, Ικαρία, Αστυπάλαια κλπ. Τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχουν τοπικά δρομολόγια, με ταχύπλοα σε περισσότερα νησιά.

Αεροπορικώς, απευθείας από το Διεθνές Αεροδρόμιο «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ», της Αθήνας στο Αεροδρόμιο της Λέρου αλλά και με μικρά αεροσκάφη που συνδέουν τα τοπικά αεροδρόμια των νησιών Καλύμνου, Κω, Ρόδου, Αστυπάλαιας.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Δήμος Λέρου, τηλ. : 2247028320, 2247023711

Αστυνομικός Σταθμός, τηλ. : 2247022222-3

Νοσοκομείο, τηλ. : 2247023300

Αεροδρόμιο, τηλ. : 2247022777

Λιμεναρχείο, τηλ. : 2247022224

Ταξί, τηλ. : 2247022550, 2247023070

Γραφείο Τουριστικών Πληροφοριών, τηλ. : 2247022937

Ταξιδιωτικό πρακτορείο Λέρου, τηλ. : 2247026000

G.A. Ferries, τηλ. : 2104582640, www.bluestarferries.com

DODECANESE SEAWAYS, www.dodecaneseseaways.com

AEGEAN FLYING DOLPHINS, πληροφορίες για ταχύπλοα, www.aegeanflyihgdolphihs.gr