Άνω Δολιανά, «Το Ταμπούρι Του Νικηταρά» Και Η «Μάχη Των Δολιανών» Του 1821

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο «Το Ταμπούρι του Νικηταρά», στεγάζεται στο σπίτι Χριστοφίλη, στο χωριό Άνω Δολιανά.

Ο Νικηταράς ή Νικήτας Σταματελόπουλος  (1781 -1849), υπήρξε οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και ο μεγάλος πρωταγωνιστής της νικηφόρας Μάχης των Δολιανών (18-5-1821), γι’ αυτό και το δόθηκε το προσωνύμιο Τουρκοφάγος. Η Μάχη των Δολιανών ήταν μάχη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. «Το Ταμπούρι του Νικηταρά», διατηρητέο μνημείο, είναι το σπίτι στο οποίο οχυρώθηκε ο Νικηταράς, μαζί με τα παλικάρια του, περιμένοντας τους Τούρκους να μπουν στο χωριό.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δολιανών το μετέτρεψε σε Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, με παλιά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ρούχα, βιβλία κλπ., Η είσοδος είναι ελεύθερη και υπάρχει ξενάγηση όπου θα μάθετε τα πάντα για τη Μάχη Των Δολιανών.

Τα  Άνω Δολιανά είναι χωριό του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, του Ν. Αρκαδίας, χτισμένο αμφιθεατρικά στα 1.050 μ., στη Β. πλαγιά του Πάρνωνα, μέσα σε καστανιές, καρυδιές, ελιές, πλατάνια. Διαθέτει ωραία πετρόχτιστα σπίτια, ξενώνες, παραδοσιακή πλατεία με καφενείο, ταβέρνες, την εκκλησία της Παναγίας και τα ξωκλήσια του Αϊ Γιώργη  και του Αϊ Γιάννη.

Παραδοσιακό καφενείο «η Κυρά Βούλη»

Εκκλησία Παναγίας ή Κοίμηση της Θεοτόκου, στην πλατεία Άνω Δολιανών

Η Γιορτή Κάστανου Άνω Δολιανών γίνεται κάθε χρόνο, το 1^ο Σάββατο του Νοεμβρίου, στην οποία προσφέρονται γλυκά με κάστανο, τσίπουρο, κρασί. Τα Άνω Δολιανά έχουν λίγους μόνιμους κατοίκους καθώς οι περισσότεροι ζουν στα Κάτω Δολιανά, που είναι και η έδρα της Κοινότητας Δολιανών, του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας.

Απέχουν 33 km από το Άστρος Κυνουρίας, 25 km από τη Μονή Μαλεβής, 20 km από την Τρίπολη και 175 km από την Αθήνα. Οι Δολιανίτες συνήθιζαν τον χειμώνα να μένουν στα Κάτω Δολιανά και το καλοκαίρι στα Άνω, παίρνοντας μαζί τους και την εικόνα του Αγ. Γεωργίου, από το ομώνυμο ξωκλήσι.

Στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας έχει συμπεριληφθεί η «Μεταφορά της εικόνας του Αϊ Γιώργη από τα Άνω Δολιανά στα Κάτω και αντίστροφα», που γίνεται με τα πόδια και με τη συνοδεία πλήθους κόσμου, μέσα από παλιά μονοπάτια, σε ανάμνηση αυτής της μεταφοράς (διάρκεια 8 ώρες, κάθε χρόνο, την 1^η Κυριακή του Νοεμβρίου). Η εικόνα φιλοξενείται στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου Κάτω Δολιανών, όπου παραμένει εκεί τον χειμώνα, και επιστρέφει μετά από 6 μήνες στα Άνω Δολιανά, για το καλοκαίρι.

Η «ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΔΟΛΙΑΝΩΝ»  ΣΤΙΣ 18-5-1821

Στα παλιά αρχεία του χωριού, ένα μικρό αντίγραφο θα βρείτε στο Μουσείο «Το Ταμπούρι του Νικηταρά», αναφέρονται τα εξής :              Ο Νικηταράς και οι άντρες του, ξεκίνησαν νωρίς το πρωί της 18^ης Μαΐου 1821 από τα Δολιανά, στα οποία είχαν διανυκτερεύσει, και το Ναύπλιο, προκειμένου να πάρουν πολεμικά εφόδια για τους αγώνες. Οι Δολιανίτες, μόλις αντιλήφθηκαν ότι οι Τούρκοι πλησιάζουν το χωριό, προλαβαίνουν το Νικηταρά στο ξωκλήσι του Αϊ Γιάννη και του ζητούν να τους  βοηθήσει.

Άνω Δολιανά και το ξωκλήσι του Αγιάννη στο ύψωμα

Ο Νικηταράς δέχτηκε, παρά τις αντιδράσεις του αδελφού του που ήταν χολωμένος με τους Δολιανίτες, από το προηγούμενο βράδυ, για μια γυναίκα. «Αδελφέ μου, εγώ για Περσιάνους πάω εις τό Ανάπλι γυρεύοντας και τώρα που τους ήυρα εδώ να τους αφήσω; Δεν το κάμω», απάντησε στον αδελφό του. Στη Μάχη των Δολιανών πήραν μέρος περίπου 300 αγωνιστές, ο Νικηταράς, με τον αδελφό του και 150 παλικάρια, οι Δολιανίτες με οπλαρχηγό τον Μητρομάρα και αρκετοί Αγιοπετρίτες.

Ο Νικηταράς με τα παλικάρια του οχυρώθηκαν σε 3 σπίτια του χωριού, ο Νικηταράς στο σπίτι των αδελφών Χριστοφίλη, ενώ οι άλλοι αγωνιστές σε άλλα 13 σπίτια.

Οι Τούρκοι, με αρχηγό τον Κεχαγιάμπεη, ανυποψίαστοι για την οργανωμένη αντίσταση των Δολιανιτών, μπήκαν άνετα στα πρώτα σπίτια του χωριού και έστησαν το αρχηγείο τους, με πυροβολικό (4.000 άντρες και κανόνια), στο  ξωκλήσι του Αϊ Γιώργη.

Ο  Νικηταράς, ως αρχηγός, βγήκε μπροστά, έδωσε σκληρή μάχη με τους πολυάριθμους Τούρκους, εξολόθρευσε πάρα πολλούς, γι’ αυτό και τον είπαν Τουρκοφάγο.

Οι Δολιανίτες τίμησαν τον ήρωα Νικηταρά, του έφτιαξαν προτομή, έστησαν αναμνηστική πλακέτα στον Αϊ Γιάννη, εκεί που ξεκουράστηκε πριν τη μάχη και όρισαν την 18^η Μαΐου επίσημη αργία, με εκδηλώσεις μνήμης (κάθε χρόνο, την 1^η  Κυριακή που ακολουθεί).

Στα Άνω Δολιανά, στις 9-7-1825,  έγινε και 2^η νικηφόρα μάχη, όπου ο Υψηλάντης ανάγκασε τον Ιμπραήμ να φύγει προς την Αράχωβα (Καρυές) Λακωνίας, χωρίς να διαλύσει το μεγαλύτερο στρατόπεδο των Ελλήνων, που υπήρχε στο διπλανό χωριό των Βερβένων.

ΔΑΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟ «ΑΝΩ ΔΟΛΙΑΝΑ»

Το Δασικό Χωριό «Άνω Δολιανά» βρίσκεται σε υψόμετρο 1.180 μ., στις Β. πλαγιές του Πάρνωνα, στα Άνω Δολιανά Κυνουρίας, 20 km ΝΑ της Τρίπολης.

 Δασικό Χωριό «Άνω Δολιανά»

Το Δασικό Χωριό «Άνω Δολιανά» διαθέτει εστιατόριο με μπουφέ, τζάκι και βεράντα με υπέροχη θέα, στο οποίο μπορείτε να καθίσετε και ως απλός επισκέπτης, να φάτε, να πιείτε καφέ, τσάι του βουνού, γλυκά κλπ., για κράτηση στο τηλ. : 6978971575.

Σε μία έκταση 29 στρεμμάτων θα βρείτε 19 ξύλινες κατοικίες, πλήρως εξοπλισμένες, με 1ή 2 κρεβατοκάμαρες, τραπεζαρία με τζάκι, κουζίνα και μπάνιο. Δίνονται προς ενοικίαση και μπορούν να φιλοξενήσουν μέχρι και 8 άτομα, πληροφορίες στο τηλ. : 6978971575. Κατά την παραμονή σας στο Δασικό Χωριό, θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε εξορμήσεις στη φύση, στο πυκνό καστανόδασος του Αι Γιάννη με τα ξύλινα γεφυράκια και κάποιες άλλες δραστηριότητες που οργανώνει ο ιδιοκτήτης.